عوامل موثر بر عمر زیربندی ماشین آلات راهسازی

عوامل موثر بر عمر زیربندی ماشین آلات راهسازی

عواملی که بر عمر سیستم زیربندی و مقدار سایش قطعات دخالت دارند را می توان به سه دسته تقسیم نمود.

یک ) متغیرهای قابل کنترل: مثل تنظیم کشش زنجیر ، عرض کفشک و در برخی مدلها تنظیمات مربوط به هم راستایی (قابل کنترل توسط اپراتور یا پرسنل نمایندگی سرویس)
دو ) متغیرهای غیرقابل کنترل : که این متغیرها در محیط کاری بوجود می آیند. این عوامل صد در صد وابسته به محیط کاری هستند. از جمله این عوامل می توان به ضربه، ساییدگی، پوشش، رطوبت، نوع زمین و حتی کاربری دستگاه یعنی نوع کاری که انجام می دهد، اشاره نمود.

سه ) متغیرهای نسبتا قابل کنترل: آخرین گروه که گاهی از آنها تحت عنوان متغیرهای نسبتا قابل کنترل یاد می شود، بیشتر شامل حوادث قابل کنترل توسط اپراتور مانند “عادات ” است.
شخص سرویسکار باید از دانش کافی درباره اجزاء هر یک از سه گروه ذکر شده برخوردار باشد. بویژه اگر لازم باشد علاوه بر شرح مشکل پیش آمده، توضیح دهد که در صورت تغییر هر یک از متغیرها، چه اتفاقی می افتد. آگاهی از تاثیر نسبی این عوامل در فرسایش کلی یا طول عمر ساختاری اجزای ویژه و حتی در کل سیستم بسیار با اهمیت است.

ما در این مطلب به متغیرهای قابل کنترل خواهیم پرداخت، چون در رابطه با حوادث محیط کاری، که در هنگام کار پیش می آیند، توصیه ای نمی توان نمود و پر واضح است که مالکان دستگاه در هنگام انتخاب راننده یا اپراتور باید به مهارت و آموزش های کسب شده توسط وی توجه فرمایند تا از ضررهای ناشی از عدم هدایت صحیح دستگاه جلوگیری نمایند.

متغیرهای قابل کنترل
متغیرهای قابل کنترل را باید جداگانه مورد بررسی قرار داد. چرا که آنها تاثیر اقتصادی بسزایی در عمر کارکرد سیستمهای زیربندی دارند.
تنظیم زنجیر تاثیر بسیار زیادی بر عمر بوش های خارجی دارد. تا حدی که می تواند تعیین کند آیا نیاز به یک تعویض هزینه بر، در سیستم رولیک زنجیر لازم است یا خیر؟ میزان کشش زنجیر می تواند حتی بر درست کارکردن قطعات آب بندی کننده قطعات زنجیر تاثیر بگذارد. از آنجا که تنظیم زنجیر، توسط اپراتور امکان پذیر است، یکی از عوامل قابل کنترل به شمار می آید.
پهنای کفشک که بعدا به تفصیل درباره آن صحبت می کنیم نیز یکی دیگر از متغیرهای قابل کنترل به حساب می آید. چرا که استفاده کننده بنابر توصیه فروشنده نوع کفشک ماشین جدید خود را به هنگام تعویض زنجیر ماشین یا نوع کار، انتخاب و یا تعویض می کند. در ادامه متوجه خواهید شد که عرض کفشک می تواند اثر زیادی بر عوامل مختلف از جمله آب بندهای زنجیر، روغنکاری صحیح، شکستگی لینک زنجیر و فرسایش فلنج رولیک و همچنین تعیین مقدار فرسایش بوش داشته باشد.
سومین و کم اهمیت ترین عامل قابل کنترل که در اینجا از آنها یاد می شود، هم راستایی است. این مورد به خصوص در ماشینهایی که دنده اسپراکت درقسمت پایین است به اشتباه دلیل بروز بسیاری از علایم شناخته می شود. دانستن اینکه آیا عدم هم راستایی بر الگوهای فرسایش تاثیر دارد یا خیر، بسیار مفید خواهد بود. چون بهتر می توان مشخص کرد که آیا عامل اصلی قابل کنترل بوده یا غیرقابل کنترل است. لرزش از دیگر عوامل موثر است. با وجود اینکه ارتعاش تحریکی زنجیر فقط در زمان طراحی ماشین، قابل کنترل است.

تنظیم زنجیر
اگرچه روش اندازه گیری میزان افتادگی نسبت به حالت اولیه و تنظیم زنجیر بسته به نوع ماشین فرق می کند؛ ولی اهمیت این موضوع در انواع ماشین های مختلف یکسان نیست. همانطور که قبلا گفته شد، سفت کردن بیش از حد زنجیر می تواند تاثیر بسیار زیادی بر کاهش عمر بیرونی بوش داشته باشد. (افزایش مقدار فرسایش به میزان سه برابر) و به همین دلیل در بسیاری از موارد به تنهایی از آن به عنوان ” عامل ” یا ” تسریع کننده ” در قسمت مشکلات ساختاری و فرسایشی نام برده می شود. برای اطلاع از میزان صحیح کشش زنجیر باید به دستورالعمل جداگانه مربوط به همان دستگاه مراجعه نمود.

پهنای کفشک (عرض کفشک) در ماشینهای چرخ زنجیری
پهنای کفشک زنجیر و مقدار تماس بر میزان فرسایش سطح زیربندی موثر است. از آنجا که پهنای کفشک جزو عوامل کنترل شدنی است می توان با انتخاب صحیح آن عملکرد و عمر فرسایش زیربندی دستگاه را بهبود بخشید. نمایندگیهای فروش ماشین آلات می توانند شما را در انتخاب کفشک مناسب با توجه به عوامل ذکر شده زیر راهنمایی کنند.

دوام فرسایشی کفشک
کفشک های پهن تر باعث کاهش فرسایش نمی شوند ولی مواد سایشی اضافی که با بزرگتر شدن عاج کفشک ایجاد می شوند می تواند به مقدار کمی افزایش عمر زنجیر را باعث شود. لغزندگی، بزرگترین عاملی است که بر فرسایش کفشک تاثیر دارد.

دوام ساختار کفشک

با افزایش پهنای کفشک، ترک خوردگی، خم شدگی و شل شدگی نیز افزایش می یابد. تنش خمشی در کفشک به طور متناسب در فاصله های لبه بیرونی زنجیر تا انتهای کفشک افزایش می یابد.

دوام فرسایشی لینک زنجیر و رولیک
مقدار فرسایش با افزایش پهنای کفشک در قسمت کناره های لینکهای زنجیر، رولیکها و فلنج های هرزگرد در اثر افزایش سطح تماس بار، افزایش می یابد. همچنین افزودن پهنای کفشک باعث افزایش ترک خوردگی زنجیرها می شود.

دوام فرسایشی پین و بوش
با افزایش پهنای کفشک، میزان فرسایش بوش خارجی در زنجیرهای آب بندی شده و زنجیرهای روغن کاری شده افزایش می یابد. در شرایط ثابت، سطح زیرین با افزایش پهنای کفشک، فرسایش داخلی در زنجیرهای نوع آب بندی شده افزایش می یابد که علت آن به خاطر بارهای اضافی، وزن و چرخش است.

دوام ساختاری بوش و پین
کفشک های بسیار پهن می توانند در زمینهایی که شیب تند دارند یا بسیار فشرده هستند، باعث شل شدن پین ها و بوش ها در سوراخهای لینک زنجیر شوند. این مسئله در کفشک هایی که عاج بلند منفرد دارند محسوس تر است. شل شدن پین و لقی بوش، مانع از چرخش کامل آنها در یکدیگر شده و نیاز به تعویض و نگهداری را افزایش می دهد.

دوام اتصالات زنجیرهای روغن کاری و آب بندی شده
پرهزینه ترین تاثیر کفشکهای پهن در شرایط بسیار فشرده یا زمینهای با شیب تند عبارت است از فقدان روغن و عمر آب بندها که در اثر خشکی پیش از موعد در محل اتصالات ایجاد می شود.
کفشک پهن زمانی که با فشردگی زیاد زمین همراه باشد موجب افزایش احتمال جدایی زنجیرهای به هم متصل در اثر نبود روغن می شود. فقدان روغن وقتی که بوش در امتداد پین جلو و عقب می رود پیش می آید. این فاصله ایجاد شده را لقی انتهایی می نامند و تنها با پرس کردن اجزا به طور کاملا محکم مانند مونتاژ اولیه قابل رفع کردن است.

توصیه

افراد باید به هنگام انتخاب پهنای کفشک از مزایا و تاثیرات آن در میزان بهره وری و عوامل موثر درعمر آگاهی داشته باشند. اگر کلیه نشانه های کفشک پهن برای شخص استفاده کننده از ماشین توضیح داده شود او می تواند پهنای کفشک را بر اساس تناسب بهتر بین میزان بهره وری و عمر فرسایش انتخاب نماید.

منبع: وبلاگ مدیریت ماشین آلات سنگین